Anasayfa
Gazetelerde okuduğumuz haberlere göre Kıraça holding ve Karsan yönetim kurulu başkanı, eski Koç Holding üst düzey yöneticilerinden İnan Kıraç Tofaşın kuş serisi olarak bilinen modelleri olan Şahin,Doğan,Kartal ve Serçe modellerinin bugün üretilse dahi hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarda en az 20.000 adet satılabileceğini söylemiş.Bir de eklemiş;”Bizi hep suçladılar,eski araçları üretiyorsunuz,montajcısınız dediler.İkiside doğruydu ama başka şansımız yoktu.Bu araçlar Türk halkına iyi hizmet ettiler,bugün 45 yaşında olan bir Tofaş 124***8242;ü hala yollarda görebilirsiniz.Hiçbir zaman Türk toplumunu yanıltmadık,çok dikkatli hareket ettik,doğru araçlar yaptık.”
Bu sözlerde itiraz edeceğim bir çok şey olduğu gibi desteklediğim sözlerde mevcut. Fakat bu yazıyla ilgili cevap yazmadan önce Tofaş kuş serisinin tarihinden bahsetmek gerek.Lakin konu biraz uzun olacak o nedenle konuyu 2 bölüm olarak hazırladım.
Kuş serisi efsanesi 1971 yılında faaliyete geçen TOFAŞ’ın Bursa’daki fabrikasında üretim bandından, ilk Murat 124 model otomobilin çıkmasıyla başladı.Murat 124 modeli Fiat’ın 1967 senesinde Avrupada yılın otomobiliödülü alan Fiat 124 modelinden başkası değildi.Üretildiği dönem için başarılı bir model olan 124 serisi ülkemizde de ciddi bir başarıya ulaştı ve 1976 yılına kadar bu araçtan 134 bin 867 adet üretildi. 1977 yılında Murat 124***8242;ün üretimine son verilerek, çok büyük ticari başarı elde eden 131 Serisi’nin üretmeye başlandı. 131 Serisi üretimine önce 1300 motor Şahin’le başlayan TOFAŞ, seriye 1981 yılında Kartal ve Doğan’ı, 1983 yılında da Serçe’yi ekledi.1985 senesinde normalde Fiat 131 Panorama bazlı bir araç olan 131 Kartal’ın arka kısmı tamamen yenilenerek sadece Türkiyeye özel olarak üretilmeye başlandı.1988***8242;de araçların isimlerinden 131 takısı kaldırıldı ve yeni kasaya geçildi.1991***8242;de Doğan SL modeliyle birlikte halk arasında Tempra motorlu Doğan-Kartal efsanesi başladı.Bu modellerde Tipo-Tempra serisinin daha az yakıt tüketimine sahip üstten egzantrikli motoru kullanılıyordu.Tofaş kuş serisi en yüksek satışını 1993 senesi içerisinde yaptı. Bu sene Kartal ve Doğan için SLX modelleri de çıkan Kuş serisi sadece 1993 senesinde 170.000 adete yakın satış yaptı. 1993 senesinde satışları ciddi oranda artıran SLX serisinde hidrolik direksiyon,elektrikli ön camlar,sis farları,daha kaliteli koltuk döşemeleri gibi artılar vardı.
Tofaş ilerleyen yıllarda Kuş serisini AB normlarına göre geliştirerek;araca kapı içi barlar,enjeksiyon sistemi,katalitik konvertör gibi geliştirmeler yaptı.TOFAŞ, 2001 yılında Kuş Serisi’nin seri üretimine son verirken 2 yıl daha bu otomobilleri siparişler doğrultusunda az sayıda üretmeyi sürdürdü. Piyasada halen çok az da olsa 2002 model kuş serisi bulmak mümkün.
Kuş Serisi ile tarihi başarılar elde eden TOFAŞ, 1977 yılından 1 Temmuz 2003 tarihine kadar bu otomobillerden 1 milyon 308 bin 500 adet üretti.Model dağılımı ise şu şekilde gerçekleşti;650.676 Şahin,251.967 Kartal ve 405.857 Doğan Bu otomobillerin büyük çoğunluğu yurtiçi pazara üretilmekle birlikte Mısır,Azerbaycan gibi pazarlarada 100.000 adetin üstünde satış yapıldı.
Daha sonra aracın kalıpları Etiyopyada üretim yapan bir firmaya verildi ve burada araçlar hiç değişmeden üretilmeye devam edildi.Ancak Etiyopyadaki firma da zaman içerisinde Çin’den gelen daha modern modelleri üretmeye vererek kuş serisi efsanesini sona erdirdi.
Kuş serisinin ülkemizde bu kadar ciddi satışlar yapmasının birçok nedeni var,ama en büyük nedenleri elimden geldiğince sıralayayım. 1990***8242;lı yıllara kadar Türkiye’ye ithal araba girişi çok zordu,piyasada talep arza göre çok daha fazlaydı,o derece ki insanlar kuş serisi için sıraya yazılıyorlar,aylarca bekliyorlar,arabaları geldiğinde ne renk olduğunu öğreniyorlardı.Beyaz bir Şahin, bordo bir Doğan sevinç sebebiydi(Gerçi sonradan bu renk güneş yanığıyla meşhur oldu). Kuş serisinin Renault 12 ve 9***8242;dan başka alternatifi yoktu denilebilir.
Renault 12(90***8242;dan sonra Toros)sağlam fakat çok konforsuz bir araçtı,diğer yandan R9 Broadway nispeten konforlu ama kalabalık Türk ailesi için ufak bir araçtı,genelde memurlar ve askerler tarafından tercih ediliyordu(Oyak üretimi nedeniyle askerlerin bazı avantajları mevcuttu).
Ülkede ithal araba az olduğu gibi ithal arabaların parçasını bulmakta zordu. Yerli araçların ise hem parçası bol ve ucuzdu hem de kolayca tamir edilebiliyordu.Kuş serisinin iç mekanı genel olarak genişti,özellikle Kartal kalabalık aileler için biçilmiş kaftandı.Pikniğe gidilirken Kartal’ın arkası hem yükle hem çoluk çocukla doldurulur dağ tepe gidilirdi.Kuş serisinin yürüyen aksamı çok dayanıklıydı,çukurlu Türkiye yollarında bu çok önemliydi.Üstelik yerden de hayli yüksekti.Kullanımı oldukça kolay ve rahat bir otomobildi.Kuş serisinin pek hatırlanmayan iyi özelliklerinden birisi de kaloriferleri hemen ısıtırdı.
1990***8242;lı yıllara kadar tüketicinin tek talebi kendisini götürecek bir araçtı.Fakat pazara ithal arabaların girmeye başlamasıyla tüketiciler daha iyi otomobiller istemeye başladılar.Daha iyi otomobil derken çok bir şey kastetmiyorum,mesela dönemin Broadway’lerinde elektrikli ön cam bulunması tüketici tarafından büyük bir yenilik olarak algılanıyordu. Çünkü o zamanın donanımları o şekildeydi.Tofaşta buna önce 5 vitese geçiş ardından elektrikli camlar, daha yeni motor gibi yeniliklerle karşılık verdi.Kuş serisi her yenilendiğinde ya da ufak tefek değişiklikler geçirdiğinde ciddi satış rakamlarına ulaştı.1993 senesinde SLX ve üstten egzantrikli motora geçişle satışların tavan yapması buna en iyi örnektir.Fakat yıllar ilerledi, tüketici daha iyi fren mesafesi, daha iyi yol tutuş, daha fazla konfor,daha düşük yakıt tüketimi gibi ihtiyaçlarda bulundu.Ama kuş serisinin bunları karşılaması çok zordu,çünkü aracın genel alt yapısı 70***8242;li yıllara dayanıyordu. Tofaş aracı ne kadar modernize etse de 2001 senesinde özellikle Doğan satışları dip yaptı.Çünkü Doğan SLX parasına çok daha yeni nesil araçlar alınabiliyordu.Kuş serisinin arkadan itişli olması,aerodinamik yapısının bozukluğu ve Fiat motorunun müsrifliği birleşince,yakıt tüketimi hayli yüksek bir araçtı.İstanbul içi trafikte benzinde 100 km’de 12lt benzin ya da 14 lt gaz yakıyordu.90***8242;lı yılların sonlarına doğru benzin fiyatları hayli artmıştı.Kuş serisi sahipleri LPG dönüşümü yaparak benzin masraflarını düşürmeye çalıştılar.Tofaşta fabrika çıkışı BRC marka LPG’li araçları piyasaya sürdü.Fakat 2000-2001 senelerinde,LPG’ye özel vergi geldi ve LPG fiyatlarıda bir anda hayli zamlanınca,artık modelden zaten sıkılmış olan tüketici isyan bayrağını çekti.Doblo tarzı araçlar Kartal’ın önünü zaten kesmişlerdi,Doğanın satışları da bıçakgibi kesildi.Sadece Şahin ucuzluğu nedeniyle o da düşük adetlerde satılıyordu. Tofaşta bu nedenle aracın yurtiçi piyasada satışını durdurdu. Siparişe göre ara ara yurtdışına üretim yapıldı.İlerleyen senelerde Etiyopyalı Holland Car isimli bir firma kuş serisinin kalıplarını satın alıp üretmeye başladı. Kuş serisini Etiyopyanın bozuk yollarına uygunluğu nedeniyle tercih etmişlerdi.Fakat kuşların ömrü orada uzun olmadı.Firma Çin malı yeni kasalar üretmeye başladı ve kuşlar sonunda yuvadan uçtu…
Yazının başına dönersek,kuş serisi bugün üretilse senede 20.000 satamazdı.Çok düşük fiyatlar söz konusu olursa bu tabiki mümkün ama biz Tofaşın ucuza kuş serisi sattığını hiç görmedik,hep pahalıydı.Kaldı ki tüketici artık eskisinden çok daha farklı,Türkiyede lüks arabalar ucuz arabalardan daha rahat satılıyor.İnsanlar hep daha lüks araçlara daha konforlu araçlara yöneliyorlar,paraları yetmiyorsa kredi çekiyorlar.Kuş serisi piyasada satılan muadili araçların neredeyse 2 katı benzin yakıyor,Benzinin litresinin zaten 4 lirayı geçmiş olması da cabası.İnan Kıraç piyasaya uzun zamandır uzak kaldığını da aynı yazıda belirtmiş.Bence çoook uzak kalmış.
Alıntı:Otohafiye-Bünyamin Ekmen
Bu sözlerde itiraz edeceğim bir çok şey olduğu gibi desteklediğim sözlerde mevcut. Fakat bu yazıyla ilgili cevap yazmadan önce Tofaş kuş serisinin tarihinden bahsetmek gerek.Lakin konu biraz uzun olacak o nedenle konuyu 2 bölüm olarak hazırladım.
Kuş serisi efsanesi 1971 yılında faaliyete geçen TOFAŞ’ın Bursa’daki fabrikasında üretim bandından, ilk Murat 124 model otomobilin çıkmasıyla başladı.Murat 124 modeli Fiat’ın 1967 senesinde Avrupada yılın otomobiliödülü alan Fiat 124 modelinden başkası değildi.Üretildiği dönem için başarılı bir model olan 124 serisi ülkemizde de ciddi bir başarıya ulaştı ve 1976 yılına kadar bu araçtan 134 bin 867 adet üretildi. 1977 yılında Murat 124***8242;ün üretimine son verilerek, çok büyük ticari başarı elde eden 131 Serisi’nin üretmeye başlandı. 131 Serisi üretimine önce 1300 motor Şahin’le başlayan TOFAŞ, seriye 1981 yılında Kartal ve Doğan’ı, 1983 yılında da Serçe’yi ekledi.1985 senesinde normalde Fiat 131 Panorama bazlı bir araç olan 131 Kartal’ın arka kısmı tamamen yenilenerek sadece Türkiyeye özel olarak üretilmeye başlandı.1988***8242;de araçların isimlerinden 131 takısı kaldırıldı ve yeni kasaya geçildi.1991***8242;de Doğan SL modeliyle birlikte halk arasında Tempra motorlu Doğan-Kartal efsanesi başladı.Bu modellerde Tipo-Tempra serisinin daha az yakıt tüketimine sahip üstten egzantrikli motoru kullanılıyordu.Tofaş kuş serisi en yüksek satışını 1993 senesi içerisinde yaptı. Bu sene Kartal ve Doğan için SLX modelleri de çıkan Kuş serisi sadece 1993 senesinde 170.000 adete yakın satış yaptı. 1993 senesinde satışları ciddi oranda artıran SLX serisinde hidrolik direksiyon,elektrikli ön camlar,sis farları,daha kaliteli koltuk döşemeleri gibi artılar vardı.
Tofaş ilerleyen yıllarda Kuş serisini AB normlarına göre geliştirerek;araca kapı içi barlar,enjeksiyon sistemi,katalitik konvertör gibi geliştirmeler yaptı.TOFAŞ, 2001 yılında Kuş Serisi’nin seri üretimine son verirken 2 yıl daha bu otomobilleri siparişler doğrultusunda az sayıda üretmeyi sürdürdü. Piyasada halen çok az da olsa 2002 model kuş serisi bulmak mümkün.
Kuş Serisi ile tarihi başarılar elde eden TOFAŞ, 1977 yılından 1 Temmuz 2003 tarihine kadar bu otomobillerden 1 milyon 308 bin 500 adet üretti.Model dağılımı ise şu şekilde gerçekleşti;650.676 Şahin,251.967 Kartal ve 405.857 Doğan Bu otomobillerin büyük çoğunluğu yurtiçi pazara üretilmekle birlikte Mısır,Azerbaycan gibi pazarlarada 100.000 adetin üstünde satış yapıldı.
Daha sonra aracın kalıpları Etiyopyada üretim yapan bir firmaya verildi ve burada araçlar hiç değişmeden üretilmeye devam edildi.Ancak Etiyopyadaki firma da zaman içerisinde Çin’den gelen daha modern modelleri üretmeye vererek kuş serisi efsanesini sona erdirdi.
Kuş serisinin ülkemizde bu kadar ciddi satışlar yapmasının birçok nedeni var,ama en büyük nedenleri elimden geldiğince sıralayayım. 1990***8242;lı yıllara kadar Türkiye’ye ithal araba girişi çok zordu,piyasada talep arza göre çok daha fazlaydı,o derece ki insanlar kuş serisi için sıraya yazılıyorlar,aylarca bekliyorlar,arabaları geldiğinde ne renk olduğunu öğreniyorlardı.Beyaz bir Şahin, bordo bir Doğan sevinç sebebiydi(Gerçi sonradan bu renk güneş yanığıyla meşhur oldu). Kuş serisinin Renault 12 ve 9***8242;dan başka alternatifi yoktu denilebilir.
Renault 12(90***8242;dan sonra Toros)sağlam fakat çok konforsuz bir araçtı,diğer yandan R9 Broadway nispeten konforlu ama kalabalık Türk ailesi için ufak bir araçtı,genelde memurlar ve askerler tarafından tercih ediliyordu(Oyak üretimi nedeniyle askerlerin bazı avantajları mevcuttu).
Ülkede ithal araba az olduğu gibi ithal arabaların parçasını bulmakta zordu. Yerli araçların ise hem parçası bol ve ucuzdu hem de kolayca tamir edilebiliyordu.Kuş serisinin iç mekanı genel olarak genişti,özellikle Kartal kalabalık aileler için biçilmiş kaftandı.Pikniğe gidilirken Kartal’ın arkası hem yükle hem çoluk çocukla doldurulur dağ tepe gidilirdi.Kuş serisinin yürüyen aksamı çok dayanıklıydı,çukurlu Türkiye yollarında bu çok önemliydi.Üstelik yerden de hayli yüksekti.Kullanımı oldukça kolay ve rahat bir otomobildi.Kuş serisinin pek hatırlanmayan iyi özelliklerinden birisi de kaloriferleri hemen ısıtırdı.
1990***8242;lı yıllara kadar tüketicinin tek talebi kendisini götürecek bir araçtı.Fakat pazara ithal arabaların girmeye başlamasıyla tüketiciler daha iyi otomobiller istemeye başladılar.Daha iyi otomobil derken çok bir şey kastetmiyorum,mesela dönemin Broadway’lerinde elektrikli ön cam bulunması tüketici tarafından büyük bir yenilik olarak algılanıyordu. Çünkü o zamanın donanımları o şekildeydi.Tofaşta buna önce 5 vitese geçiş ardından elektrikli camlar, daha yeni motor gibi yeniliklerle karşılık verdi.Kuş serisi her yenilendiğinde ya da ufak tefek değişiklikler geçirdiğinde ciddi satış rakamlarına ulaştı.1993 senesinde SLX ve üstten egzantrikli motora geçişle satışların tavan yapması buna en iyi örnektir.Fakat yıllar ilerledi, tüketici daha iyi fren mesafesi, daha iyi yol tutuş, daha fazla konfor,daha düşük yakıt tüketimi gibi ihtiyaçlarda bulundu.Ama kuş serisinin bunları karşılaması çok zordu,çünkü aracın genel alt yapısı 70***8242;li yıllara dayanıyordu. Tofaş aracı ne kadar modernize etse de 2001 senesinde özellikle Doğan satışları dip yaptı.Çünkü Doğan SLX parasına çok daha yeni nesil araçlar alınabiliyordu.Kuş serisinin arkadan itişli olması,aerodinamik yapısının bozukluğu ve Fiat motorunun müsrifliği birleşince,yakıt tüketimi hayli yüksek bir araçtı.İstanbul içi trafikte benzinde 100 km’de 12lt benzin ya da 14 lt gaz yakıyordu.90***8242;lı yılların sonlarına doğru benzin fiyatları hayli artmıştı.Kuş serisi sahipleri LPG dönüşümü yaparak benzin masraflarını düşürmeye çalıştılar.Tofaşta fabrika çıkışı BRC marka LPG’li araçları piyasaya sürdü.Fakat 2000-2001 senelerinde,LPG’ye özel vergi geldi ve LPG fiyatlarıda bir anda hayli zamlanınca,artık modelden zaten sıkılmış olan tüketici isyan bayrağını çekti.Doblo tarzı araçlar Kartal’ın önünü zaten kesmişlerdi,Doğanın satışları da bıçakgibi kesildi.Sadece Şahin ucuzluğu nedeniyle o da düşük adetlerde satılıyordu. Tofaşta bu nedenle aracın yurtiçi piyasada satışını durdurdu. Siparişe göre ara ara yurtdışına üretim yapıldı.İlerleyen senelerde Etiyopyalı Holland Car isimli bir firma kuş serisinin kalıplarını satın alıp üretmeye başladı. Kuş serisini Etiyopyanın bozuk yollarına uygunluğu nedeniyle tercih etmişlerdi.Fakat kuşların ömrü orada uzun olmadı.Firma Çin malı yeni kasalar üretmeye başladı ve kuşlar sonunda yuvadan uçtu…
Yazının başına dönersek,kuş serisi bugün üretilse senede 20.000 satamazdı.Çok düşük fiyatlar söz konusu olursa bu tabiki mümkün ama biz Tofaşın ucuza kuş serisi sattığını hiç görmedik,hep pahalıydı.Kaldı ki tüketici artık eskisinden çok daha farklı,Türkiyede lüks arabalar ucuz arabalardan daha rahat satılıyor.İnsanlar hep daha lüks araçlara daha konforlu araçlara yöneliyorlar,paraları yetmiyorsa kredi çekiyorlar.Kuş serisi piyasada satılan muadili araçların neredeyse 2 katı benzin yakıyor,Benzinin litresinin zaten 4 lirayı geçmiş olması da cabası.İnan Kıraç piyasaya uzun zamandır uzak kaldığını da aynı yazıda belirtmiş.Bence çoook uzak kalmış.
Alıntı:Otohafiye-Bünyamin Ekmen
» tofaşcı ferdi tayfur :)
» alev kiti (flame kit) yapımı
» Turbo nedir; Turbo parçaları;Kuş serisine turbo takılması
» açık hava filtresi hakkında
» çakma nos tüpü :)
» sabit kurallar
» çatalağzı ekibimiz
» büyük esenlik buluşması